Trang nghiêm lễ giỗ 559 năm Thái sư Cương quốc công Nguyễn Xí

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Trần Báu Hà; Chủ tịch UBND huyện Nguyễn Văn Hiếu; Phó Chủ tịch UBND huyện Bùi Việt Hùng tham dự lễ giỗ tại xã Cương Gián.

Thái sư Cương quốc công Nguyễn Xí quê gốc ở làng Động Gián, nay là xã Cương Gián, huyện Nghi Xuân, tỉnh Hà Tĩnh. Ông sinh năm Đinh Sửu 1397, tại làng Thượng Xá, huyện Chân Phúc, nay là xã Nghi Hợp, huyện Nghi Lộc, tỉnh Nghệ An. Ông mất năm 1465, được an táng ngay tại quê nhà, ngày giỗ được tổ chức vào 30 tháng 10 âm lịch.

Đền thờ Nguyễn Xí tại thôn Song Nam, xã Cương Gián được xếp hạng di tích lịch sử - văn hóa cấp quốc gia năm 2007.

Trong số đại công thần dưới chế độ phong kiến Việt Nam nói chung, triều đại Lê sơ nói riêng, Thái sư Cương quốc công Nguyễn Xí là vị công thần đầu tiên được định danh là người hai lần khai quốc.

Lần thứ nhất là với cương vị một kiệt tướng của phong trào khởi nghĩa Lam Sơn từ đầu đến ngày toàn thắng giành lại non sông đất nước từ quân xâm lược nhà Minh. Lần thứ hai là người cầm đầu công cuộc diệt bọn phản tặc Phan Ban, Phạm Đồn, hạ bệ Lê Nghi Dân, đưa Lê Tư Thành lên ngôi (tức Vua Lê Thánh Tông) trị vì 38 năm, đưa đất nước phát triển ngang tầm các nước thịnh vượng trong khu vực lúc bấy giờ.

Lễ giỗ được tổ chức trang nghiêm.

Với công lao hiển hách, Thái sư Cương quốc công Nguyễn Xí đã được giao giữ các chức vị, tước vị cao hàng đầu dưới 4 triều đại Lê sơ. Ông được lập đền thờ theo chế độ "’Quốc tạo” và “Quốc tế” được phong Thượng thượng đẳng tôn thần.

Sau khi ông mất, đền thờ được lập ở nhiều nơi, trong đó nhiều nhất là tại quê làng Thượng Xá, huyện Nghi Lộc, tỉnh Nghệ An và quê gốc là Động Gián, nay là xã Cương Gián, huyện Nghi Xuân, tỉnh Hà Tĩnh.

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Trần Báu Hà và lãnh đạo huyện Nghi Xuân dâng hương.

Ở huyện Nghi Xuân hiện có 5 đền thờ liên quan đến Cương quốc công Nguyễn Xí. Trong đó có 1 di tích đã được công nhận cấp quốc gia, 4 di tích cấp tỉnh tại các xã Cương Gián, Cổ Đạm và Xuân Liên.

Lãnh đạo xã Cổ Đạm dâng hương tưởng nhớ các bậc tiền nhân nhân dịp lễ giỗ tại đền Thượng.

Hàng năm, vào ngày 30/10 âm lịch, tại các đền thờ Nguyễn Xí, các địa phương và bà con nhân dân tổ chức lễ giỗ rất trang nghiêm để tưởng nhớ về một bậc anh hùng đã có nhiều công lao cho quê hương, đất nước.

Đức Đồng - Trung Kiên