1. Thông tin hành chính cơ bản
Xã Nghi Xuân là một đơn vị hành chính mới thuộc tỉnh Hà Tĩnh, được thành lập theo phương án sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã năm 2025. Xã được hình thành trên cơ sở sáp nhập các địa phương: Xuân An, Xuân Giang, Xuân Hồng và Xuân Viên.

• Tên hành chính: Xã Nghi Xuân
• Thuộc: Tỉnh Hà Tĩnh
• Thời điểm thành lập: 01/7/2025
• Trụ sở UBND xã: Đặt tại khu trung tâm hành chính trước đây của Xuân An

2. Vị trí địa lý
Xã Nghi Xuân nằm ở khu vực trung tâm phía Bắc của vùng, có vị trí đặc biệt thuận lợi về kinh tế, giao thông và đối ngoại:

• Phía Bắc: Giáp khu vực hành chính thuộc Nghệ An
• Phía Đông: Giáp Biển Đông
• Phía Nam: Giáp các xã Xuân Hải và Xuân Mỹ
• Phía Tây: Giáp vùng trung tâm nội địa và khu vực Hưng Nguyên (Nghệ An)

Với đường bờ biển dài, sông Lam chảy qua và hệ thống giao thông liên vùng, Nghi Xuân trở thành điểm kết nối chiến lược giữa các khu kinh tế và vùng đô thị lân cận.

3. Diện tích và dân số
Sau khi sáp nhập, xã Nghi Xuân có quy mô vượt trội về cả diện tích và dân số:

• Tổng diện tích tự nhiên: 61,91 km²
• Tổng dân số: khoảng 33.700 người
• Mật độ dân số: khoảng 544 người/km²

Quy mô này là điều kiện lý tưởng để phát triển toàn diện về kinh tế – xã hội – hạ tầng – quản lý đô thị hiện đại.

4. Lịch sử hình thành và quá trình phát triển
Trước năm 2025, địa bàn xã Nghi Xuân gồm các đơn vị hành chính độc lập: Xuân An là trung tâm hành chính – thương mại, còn Xuân Giang, Xuân Hồng và Xuân Viên đều có truyền thống giáo dục, nông nghiệp và văn hóa lâu đời.

Việc sáp nhập là chủ trương phù hợp với xu thế hiện đại hóa bộ máy hành chính, đồng thời giúp địa phương phát huy tối đa tiềm năng, tạo thế và lực mới trong tiến trình phát triển.

5. Kinh tế – xã hội
Xã Nghi Xuân sở hữu nền kinh tế đa dạng, phát triển theo nhiều trục:

• Nông nghiệp: Trồng lúa, ngô, cây công nghiệp nhẹ; nuôi trồng thủy sản, phát triển nghề cá ven biển
• Thương mại – dịch vụ: Sôi động tại khu trung tâm; các chợ dân sinh, dịch vụ hậu cần nghề cá phát triển mạnh
• Du lịch: Với bãi biển dài 32 km, tiềm năng phát triển du lịch biển, câu cá giải trí, du lịch sinh thái – văn hóa rất lớn
• Giáo dục – y tế: Có hệ thống trường học từ mầm non đến THPT; các trạm y tế, cơ sở y dược phục vụ tốt nhu cầu dân cư

6. Hành chính – chính trị
Hệ thống chính trị xã Nghi Xuân được kiện toàn sau sáp nhập, hoạt động hiệu quả và chuyên nghiệp:

• UBND xã: Tổ chức thực hiện quy hoạch, đầu tư công, cải cách hành chính và dịch vụ công
• HĐND xã: Thực hiện chức năng giám sát và thông qua các chủ trương lớn tại địa phương
• Các đoàn thể: Mặt trận Tổ quốc, Hội Phụ nữ, Hội Nông dân, Đoàn Thanh niên… tích cực triển khai các hoạt động cộng đồng, an sinh, văn hóa

7. Văn hóa – xã hội – bản sắc
Xã Nghi Xuân là vùng đất “địa linh nhân kiệt”, mang đậm bản sắc văn hóa đặc trưng ven biển và truyền thống học thuật lâu đời:

• Cảnh quan tự nhiên: Có sông Lam, bãi biển dài, đầm phá, làng nghề ven sông – biển gắn với sinh kế cộng đồng
• Văn học – nghệ thuật: Truyền thống ca trù, sắc bùa, các lễ hội dân gian và nghệ thuật dân tộc được bảo tồn
• Hiếu học – tri thức: Nhiều làng nghề, dòng họ khoa bảng được tôn vinh; phong trào gia đình văn hóa – khuyến học phát triển mạnh mẽ

8. Tầm nhìn phát triển
Xã Nghi Xuân hướng tới trở thành đơn vị hành chính kiểu mẫu gắn với biển và đô thị hóa hiện đại, với các mục tiêu cụ thể đến 2035:

• Hạ tầng: Hoàn thiện hệ thống giao thông, y tế, trường học, điện – nước, xử lý môi trường
• Kinh tế: Đẩy mạnh kinh tế biển, dịch vụ hậu cần nghề cá, nông nghiệp sạch và sản phẩm OCOP
• Du lịch: Khai thác tiềm năng du lịch biển, sinh thái và du lịch tâm linh
• Chuyển đổi số: Ứng dụng công nghệ trong quản lý, cung cấp dịch vụ công trực tuyến hiệu quả
• Xã nông thôn mới nâng cao: Phấn đấu đạt chuẩn vào năm 2030, từng bước tiến tới mô hình xã phát triển toàn diện và đề xuất chuyển lên cấp hành chính cao hơn nếu đủ điều kiện